Etappe 15

Het Haghpat-klooster is voor iedere reiziger hier een verplicht nummertje. Kun je gewoon niet omheen. Staat natuurlijk op de Werelderfgoedlijst en is tussen de 9e en 12e eeuw gebouwd. Is ook mooi; eerlijk is eerlijk! In de hoofdkerk mooie fresco's en het geheel is prachtig belicht. Dat in combinatie met mooie achtergrondmuziek maakt het extra sfeervol. Bekijk de plaatjes maar. Goed stukje marketing, kan niet anders zeggen.

Het schemert en we hebben wat moeite met het vinden van een nachtplek. Over een oude brug bereiken we aan de andere kant van een riviertje hotel Avan Dzoraget. Voor lokale begrippen zeker één uit de luxere klasse. We parkeren achter het hotel en vragen of we hier kunnen staan voor de nacht. Blijkt geen probleem te zijn en we besluiten in het restaurant te gaan eten. 

We bestellen soepje vooraf en als hoofdgerecht gebakken forel. Als "side-dish" gebakken aardappeltjes en wat groente. Dan worden even later de frietjes al gebracht en daarbij een mandje brood. We kijken elkaar aan zo van: "zou die ober al zo'n knopen wel recht aan zijn jasje hebben?". Als we de bak met friet op hebben komt de forel op tafel en als we halfweg zijn wordt de bestelde soep geserveerd. Waar deze gast zijn opleiding heeft gehad weet ik niet maar voor ons ontbreekt bij het uitserveren iedere logica. Maar gesmaakt heeft het zeker!

Het is al een paar dagen aan de frisse kant. Vandaag haalt de thermometer amper de 8 graden. Daarbij ook nog een stevige wind en af en toe een beste plens regen. Zijn we niet meer gewend. Kortom: Unox-rookworsten weer.

We willen het zuiden van Armenië nog even aantippen. Blijft altijd maar weer lastig een keuze te maken wat wel en wat niet te doen. Aanbod van leuke dingen en mooie routes is oneindig, zeker omdat alles voor ons nieuw is. In de buurt van de stad Sisian (snel weer vergeten) staat op een heuvelachtig terrein een verzameling van ruim 200 stenen (basalt), sommigen met een lengte van zo'n 2 meter en uit de prehistorie stammen. Volgens de boekjes was dit ooit een sterrenkundig observatorium. Nou dat moeten we maar eens gaan bekijken. In deze entourage brengen we ook de nacht door.

De wegen in dit land zijn erg wisselend van kwaliteit. Vele er van hebben al in lengte van jaren geen onderhoudsbeurt meer gehad. Vooral de asfaltwegen met de vele diepe gaten en sporen zijn vaak vervelend om te rijden. Dan kun je nog beter op onverharde wegen rijden. Putdeksels liggen soms tien centimeter diep in het wegdek verscholen en in enkele gevallen ontbreken ze zelfs. Spoorwegkruisingen lijken wel "ongelijkvloerse kruisingen". Langs de wegen veel rommel. Alles wat je kwijt wilt mieter je gewoon uit het raam van de auto.

De mensen zijn overigens ook hier zeer vriendelijk en behulpzaam. Dat valt eigenlijk elke dag weer op en maakt het reizen erg plezierig. In Georgië tref je nog al wat mensen die Engels spreken; in Armenië nauwelijks. Dat maakt het boodschappen doen weer tot een feestje. Ik "spring" dan ook weer regelmatig achter de toonbank en als het dan nog niet lukt wordt alles en iedereen er bij gehaald om mij te ondersteunen. Zo wordt boodschappen doen haast een slapstick! Pinnen kan in steeds meer zaken, alleen in de meeste gevallen is er geen verbinding met het internet en blijft contant betalen de enige optie. 

Het autorijden is ook in Armenië een hopeloze toestand, we schreven het al eerder. Achteruit rijden is voor nagenoeg iedere autorijder een probleem, en ik betwijfel of de meeste chauffeurs weten dat een auto dat überhaubt kan. Hard rijden schijnt hier verplicht te zijn, net als het inhalen als het niet mag of niet kan. Rijd je in een Mercedes of BMW (bouwjaar doet er niet toe) dan ben je per definitie onsterfelijk en boven alle regels verheven. Het gaat ook wel eens mis; we hebben al enkele keren gezien dat bij een ongeval de hulpverleners bezig waren met het dichtritsen van die "grote zwarte lekvrije weekendtassen". 

Gasfles is leeg maar geen nood. Effen naar buiten en de 2e fles inschakelen. Open de deur van onze "witte bak" en sta boven op een heuvel bij volle maan buiten te genieten van het prachtige uitzicht. Kraakheldere nacht. Word ik wel even stil van. In de verte hoor ik vossen schreeuwen. Dat maken we overigens wel vaker mee. Ook al een paar keer wolven horen huilen en dat is nog wat indringender. 

Volgende dag alweer de lege gasfles kunnen bijvullen. Gebeurde op z'n "houtje-touwtje". Grote gastank een meter boven de grond van waar uit een slang op onze gasfles wordt aangesloten en het gas stroomt langzaam over naar onze lege fles die op een weegschaal staat. Zo'n weegschaal die vroeger ook bij de huisarts in de spreekkamer stond met die gewichtjes die je kon verschuiven. Gaat allemaal goed en we kunnen weer verder.

Dan het Talev-klooster bezocht. Mooi gerestaureerd maar ook erg druk bezocht. Denk één van de highlights. Ook weer een mooi cultureel uitstapje. We besluiten dat dit voorlopig het laatste religieuze complex is wat we zullen aan doen. Er zijn er gewoon te veel. Als we langs de Iraanse grens rijden staan overal langs de weg de gebruikelijke kraampjes met groenten en fruit. Nieuw is dat er ook talloze colaflessen staan. Die blijken gevuld te zijn met rode wijn en worden gretig ingeslagen door de talloze Iraanse chauffeurs voor het thuisfront. Wijn in wijnflessen worden in beslag genomen, maar verpakt is colaflessen schijnt geen probleem te zijn. Iran het land van "niets mag, maar alles kan".

We rijden weer noordelijk en zien in de verte de berg Ararat liggen met z'n besneeuwde toppen. Het zou de berg zijn waar de ark van Noach is gestrand. De Turken beweren het bewijs te hebben dat dit aan de westzijde van de berg is gebeurd, terwijl de Armenen hebben vastgesteld dat dit aan de oostelijk kant heeft plaats gehad. Eén van de vele sprookjes uit het grote zwarte boek zullen we maar zeggen. Een mooi verhaal hoeft immers niet altijd waar te zijn. 

In een stadje niet ver van Yerevan bezoeken we Karine, een Armeense vrouw die getrouwd is met een broer van een zwager van Gerty. We kennen haar van verjaardagen en partijen. Samen met haar moeder, een vitale dame van in de 80,  brengt zij in de ouderlijke woning de zomer door. Natuurlijk hartelijk ontvangst met een overdadige maar heerlijke koffietafel. Gezellig gepraat, vooral over het land en zijn gewoontes.

Dan weer terug naar Georgië. Vanuit Armenië is het niet mogelijk door te reizen naar Turkije; alle grenzen zijn om politieke redenen gesloten. We maken daar ons rondje Georgië af voordat we in westelijke richting verder trekken. Op het programma staat allereerst de grottenstad Vardzia dat in de 12e eeuw gebouwd is als een fort. Is mooi gelegen en de vallei is aan beide kanten afgesloten met verdedigingswerken. Later in de tijd is het complex veranderd in een klooster. Zo'n 600 ruimtes zijn nog in tact. Mooie wandeling cq klimpartij.